«Қорқыт жастайынан адам өмірінің қысқалығына налып, қашсаң құтылмас ажалға қарсы күрескісі келеді. Бірақ, қайда барса да, оның алдынан қазулы көр шығып: «Қайда барсаң да – Қорқыттың көрі» деген халықтың мәтеліне айналды»  Бүгінгі «Көне дүние күмбірі» айдарында біз білетін аңызға қоса Қорқыт баба есімінің  мүлдем басқаша мағына беретіндігі жайлы автордың өз пікірі мен пайымдауы ұсынылып отыр.

Зымыран заман қанатына ілескен уақыт та өзінің қалыптасып қалған кейбір дағдыларын өзгертіп, жаңа арнада өзгеше сипатпен көрініс танытатын болды. Қайсы бір замандарда ерліктің символы – батырлық, байлық, таңғажайып қияли-ертегілерімен ерекшеленсе,бертінде алып техниканың куатымен өз құдіретін танытуға күш салды. Ал солардың астарында қарапайым ғана ұғым бары, оның өзгеден емес өзімізден, туған өлкемізден басталғанын пайымдай береміз бе? Бұл туралы сіздерге «Көне дүние күмбірі» айдары сыр шертеді.

Елбасымыз «Туған жер» бағдарламасында «Туған жердің әрбір сайы мен қырқасы, тауы мен өзені тарихтан сыр шертеді. Әрбір жер атауының төркіні туралы талай-талай аңыздар мен әңгімелер бар. Әрбір өлкенің халқына суықта пана, ыстықта сая болған, есімдері ел есінде сақталған біртуар перзенттері бар. Осының бәрін жас ұрпақ біліп өсуге тиіс» – деген ұлағаты сөздері осы оқиғаларды еске алып, жастар біле жүрсін деп баяндауыма әсер етті,- дейді өлкетанушы, журналист Тоғанбай қажы Құлманұлы. 

Бұған дейін еліміздегі әр өңірден қасиетті нысандар тізіміне енген орындар жайлы «Қасиетті Қазақстан» ғылыми-зерттеу орталығымен бірлескен жобамызда Астана қаласының  нысандарымен таныстырған едік. Бүгін Алматы қаласынан осы тізімге қандай орындар енгенін біле аласыздар.  Қаншама ғылыми деректер мен аңыздарды топтастырып жарық көрген қос жинақтан  туған өлке тарихын білуге қызығушылық танытқан әрбір оқырман өзіне қажеттісін алар деген ойдамыз.  

Әр аптаның  дүйсенбісінде «Көне дүние күмбірі» айдары арқылы  «Қасиетті Қазақстан» ғылыми-зерттеу орталығымен бірлескен жобамызда әр өңірден киелі орындар қатарына енген нысандарды таныстырып келеміз.  Ақмола облысы бойынша осы тізімге  33 кешен кірген болса, біз оның бірнешеуі жайлы мәлімет бермекпіз.

Халқымыздың қасиетті  санайтын  мекендері, ел тарихына қатысты аңыздары жайлы «Көне дүние күмбірі» айдарында  «Қасиетті Қазақстан» ғылыми-зерттеу орталығымен бірлескен жобамызда таныстырып келеміз. Туған жеріміз жайлы әңгіме қозғалғанда әрқайсымыз өз өңіріміздегі киелі жерлер жайлы  айтамыз. Кейбіріміз Қоңыр әулие үңгірі туралы ол Баянауылда десек,ал енді біріміз Шыңғыстауда деп  ойлаймыз.Ал,шындығында біз бүгін осылай аталатын екі өңірде де бар қоңыр әулие үңгірі туралы  деректерді назарларыңызға ұсынамыз.

«Көне дүние күмбірі» айдарынан  біз «Қасиетті Қазақстан» ғылыми-зерттеу орталығымен бірлескен жобамызда бүгін  жалпыұлттық 100 қасиетті нысандар тізіміне енген  Оқжетпес жартасы мен  Отпан тау тарихи-мәдени кешені жайлы деректермен таныстырамыз.

Тянь-Шань тау жүйесіндегі асқар да заңғар, ұлы тау Хан Тәңірінің биіктігі 7010 метр (басындағы мұздықтың қалыңдығын есептегенде), мұздық қалыңдығын есептемегенде – 6995 метр. Ол шығыс халықтарына, әсіресе түркі әлеміне ерте замандарда-ақ белгілі болған. Бұл туралы  толығырақ әр дүйсенбі  сайын «Қасиетті  Қазақстан» ғылыми-зерттеу орталығымен бірлескен жобамыз «Көне дүние күмбірі» айдарында.              

Тура осындай табиғи зона Солтүстік Америка жерінде ғана бар екен. Алматыға келген  туристерді де  осы бір ғажайып табиғат сыйы аз қызықтырмаса керек. Астананың 20 жылдығына  Алматы облысы сыйға тартқан –Жетісу саябағында да Шарын шатқалы бейнеленген әдемі орын бар. Біздің  «Қасиетті  Қазақстан» ғылыми-зерттеу орталығымен бірлескен жобамыздың мақсаты- жалпыұлттық 100 қасиетті нысандар тізіміне енген киелі орындарды оқырманға таныстыру.

Әр дүйсенбі сайын «Көне дүние күмбірі» айдары еліміздің қасиетті жалпыұлттық нысандары тізіміне енген ерекше  табиғи  мұра ескерткіштері жайлы таныстырып келеді. Бүгін таулар мен жартастарды түгендеп бітіп,айдынды көлдерге қарай  бағыт түзедік. Сонымен Ақмола өңірінің мақтанышы Қорғалжын  мен Алматы облысында орналасқан Көлсай көлдері жайындағы мәліметтерді ұсынамыз.

«Көне дүние күмбірі» айдарында  «Қасиетті Қазақстан» ғылыми-зерттеу орталығымен бірлескен жобамыз бойынша  жалпыұлттық  қасиетті нысандар тізіміне енген  еліміздің ерекше табиғи мұра ескерткіштерінің  бірі  Тамшыбұлақ  бұлағы жайлы деректерді ұсынамыз.

Әр дүйсенбі сайын «Қасиетті Қазақстан» ғылыми-зерттеу орталығымен бірлескен жобамыздың «Көне дүние күмбірі» айдары бойынша бүгін археологиялық ескерткіштер және ортағасырлық қалалық орталықтар  тобына жіктелген  «Торғай геоглифтері» жайлы мәліметтерді ұсынамыз.

«Көне дүние күмбірі» айдарында  әдеттегідей  жалпыұлттық қасиетті нысандар тізіміне енген еліміздің киелі орындары қатарына жататын Таңбалы тас археологиялық кешені жайлы мәліметтермен таныстырамыз. 

Әр дүйсенбі сайын  «Қасиетті Қазақстан» ғылыми-зерттеу орталығымен бірлескен жобамыз бойынша «Көне дүние күмбірі» айдарын оқырмандарымызға ұсынамыз. Бүгін сіздерге таңғажайып тылсым сырға толы  Жезқазған қаласынан 20 шақырым жерде орналасқан –Теректі әулие  туралы деректермен  таныстырмақпыз. 

Дүйсенбі сайын «Қасиетті  Қазақстан» ғылыми-зерттеу орталығымен бірлескен жобамыз бойынша «Көне дүние күмбірі» айдарында Ақбауыр тарихи-археологиялық кешені  туралы мәліметтермен таныстырамыз.

 «Қасиетті Қазақстан» ғылыми-зерттеу орталығымен бірлескен жобамызда бүгін «Көне дүние күмбірі» айдарынан Шілікті кешені жайлы мәліметтерді ұсынамыз. 

ЮНЕСКО-ның «Қазақ жылқышыларының дәстүрлі көктемгі әдет-ғұрыптарын» адамзаттың материалдық емес мәдени мұрасы деп тануы - көптен күткен жеңіс! Qazir тілшісі отандық делегацияның құрамында болған осы істің бастамашысы «Ұлытау» қорық-мұражайының директоры Бақтияр Қожахметовпен сұхбаттасқан болатын. 

«Қасиетті Қазақстан» ғылыми-зерттеу орталығымен бірлескен жобамыздың «Көне дүние күмбірі» айдарында Батыс Қазақстан облысындағы Тақсай кешені жайлы мәліметтермен таныстырамыз.

 «Қасиетті Қазақстан» ғылыми-зерттеу орталығымен бірлескен жобамызда «Көне дүние күмбірі» айдарынан бүгін тағы бір археологиялық ескерткіш туралы мәліметтерді оқырмандар назарына ұсынамыз.   

Бүгін «Көне дүние күмбірі айдарында» елімізге әлем назарын аудартқан әйгілі «Алтын адам» табылған «Есік» қорғаны жайлы мәліметтерді оқырмандар назарына ұсынамыз.

«Көне дүние күмбірі» айдарында оқырмандарымыз үшін еліміздегі киелі орындар тарихынан сыр шертетін материалдар ұсынып келеміз. Бүгін «Қасиетті Қазақстан» ғылыми-зерттеу орталығы нақтылаған 100 жалпыұлттық нысандар тізіміне енген археологияның бренді болып саналатын Ботай қонысы жайлы қызықты мәліметтермен таныс болыңыздар.

Бүгінгі «Көне дүние күмбірі» айдарында  ерте заман тарихынан сыр шертетін, Қарағанды облысының аумағында орналасқан Бегазы археологиялық кешені жайлы мәліметтерді ұсынамыз. 

Еліміздің ежелгі тарихынан хабардар болғыңыз келсе, киелі жерлер тізіміне енген 100 жалпыұлттық қасиетті нысандардың қай өңірлерде орналасқандығы жайлы мәліметтер қызықтырса әр дүйсенбі сайын өздеріңізге арналған «Көне дүние күмбірі» айдарын оқи отырыңыз.

Сырдария жағасындағы тарихы Қорқыт атамен қатар аталатын , жаңа қала деген мағынаны білдіретін Жанкент жайлы аңыз бен ақиқат бүгінгі «Көне дүние күмбірі» айдарында.  

Еліміздің тарихынан ойып орын алатын ежелгі астаналары жайлы не білеміз? Елорда көшелерінің атауын алған , алғашқы қазақ хандығының астанасы болған, мыңжылдықтар астанасы атанған Сығанақ қаласы туралы «Көне дүние күмбірі» айдарында.

Қойлық қалашығы еліміздің қай өңірінде орналасқан , қасиетті нысандар құрамына енген қалашықтың тарихымыздағы орны жайлы «Көне дүние күмбірі» айдарында.

Бірнеше тарихи аңызға арқау болған, халық арасында «Әулие мола» деп құрметтелген Қарағанды облысының Жаңаарқа ауданында орналасқан Жұбан ана кесенесі жайлы «Көне дүние күмбірі» айдарында. 

Орта Азияда тұңғыш рет әйел затына арналып орнатылған сәулет өнерінің ескерткіші - Айша бибі кесенесі. Бүгінгі «Көне дүние күмбірі» айдарында Тараз жерінде орналасқан ескерткіш пен оның салынуына себепкер болған оқиға жайлы аңызды назарларыңызға ұсынамыз. 

Елімізді сыртқы жаудан қорғауда ақылды қолбасшы әрі аса ірі тарихи тұлға болған Бәйдібек би жайлы толығырақ «Көне дүние күмбірі» айдарында.

«Көне дүние күмбірі» айдарынан бүгін Бекет ата мен көне бейнеу жерасты мешіті жайлы таныса аласыздар.