Бүгінгі  дүйсенбі күні алғаш назарларыңызға ұсынылып отырған «Көне дәуір күмбірі» айдарынан  музейдің осы уақыт аралығында  ғасырлар бойғы қалыптасқан мәдени мұраларды насихаттау мен жас ұрпаққа көздің қарашығындай сақтап жеткізудегі атқарып жатқан игі істерімен таныса аласыздар.

Бүгін 4 маусым - Мемлекеттік рәміздер күні. Дүйсенбілік «Көне дүние күмбірі» айдарынан  мерекеге арнап арнайы дайындалған материалымызда рәміздерді киелі құндылық ретінде қастерлеу қажеттігі айтылады.

«Көне дүние күмбірі» айдарында халқымыздың өткен тарихы мен сол дәуірдегі аңыз бен ақиқаттың ара жігін ажыратуға талпыныс жасаған зерттеу дүниелерді де  ұсынып отырмыз.

Өздеріңізге белгілі  Қазақстанның жалпыұлттық, өңірлік қасиетті орындарының тізімі мен тарихы  қос жинаққа топтастырылып  оқырманға жол тартқан болатын. Бұдан былай  туған жерінің қасиетті өңірлерінің тарихы қызықтырса осы екі кітаптан білуге толық мүмкіндік бар. «Қазақстанның жалпыұлттық нысандары» атты басылым үш тілде мың данамен жарық  көріп,оған 185 киелі мекеннің арғы-бергі тарихы кірген.

Qazir  «Қасиетті Қазақстан» ғылыми-зерттеу орталығы мен бірлескен жобасы ретінде айына екі рет «Көне дүние күмбірі» айдары арқылы оқырмандарын  ерекше бағаланатын табиғи мұра ескерткіштері, археологиялық, ортағасырлық қала орталықтары, діни және ғибадат орындары, тұлғалар мен саяси, тарихи оқиғаларға қатысты бес топқа жіктелген нысандарды таныстыруды мақсат етіп отыр.

Әр дүйсенбі сайын «Көне дүние күмбірі» айдарында «Қасиетті Қазақстан» ғылыми -зерттеу орталығымен бірлескен жобамызда   еліміздің жалпыұлттық және өңірлік нысандарының тізіміне енген қасиетті саналған жерлер  мен орындар жайлы  тарихи-танымдық материалдарды ұсынамыз. Бұған дейін хабарлағанымыздай,  елін сүйетін,туған жер тарихы қызықтыратын оқырмандарымыз толық мәліметтерді  орталық шығарған қос жинақтан таба алады.Біз бүгін «Қазақстанның өңірлік қасиетті нысандары» кітабынан  Астанадағы киелі орындармен таныстырамыз.

Әр аптаның дүйсенбісінде  «Көне дүние күмбірі» айдарында  «Қасиетті Қазақстан» ғылыми-зерттеу орталығымен бірлескен жоба аясында  еліміздің  әрбір өңірінен жалпыұлттық  қасиетті нысандар қатарына енген  орындармен таныстырып келеміз. Бүгін сіздерге  Түркістан қаласынан 80 шақырым жерде орналасқан  халық әулиелі жер атандырған  Жылаған ата бұлағы мен үңгірі жайлы ел аузындағы аңыздарды  ұсынбақпыз.

Дүйсенбі сайын берілетін «Көне дүние күмбірі» айдарында «Қасиетті Қазақстан» ғылыми-зерттеу орталығымен бірлескен жоба аясында  еліміздің жалпыұлттық қасиетті нысандары қатарына енген киелі жерлер тарихынан сыр шертеміз.Бүгін Балқаш қаласының оңтүстік-шығысынан 60 км жерде орналасқан,халық Бектау ата деп атайтын тау мен үңгір жайлы мәліметтермен таныстырамыз.

Әр дүйсенбі сайын «Қасиетті Қазақстан» ғылыми-зерттеу орталығымен бірлескен жобамызда еліміз бойынша киелі саналатын жалпыұлттық қасиетті нысандар тізіміне енген орындар жайлы таныстырып келеміз. Бүгінгі «Көне дүние күмбірі» айдарынан Берел қорымына қатысты деректерді ұсынамыз. 

Елбасы өз еңбектерінде «Ортағасырлық Бозоқ қаласын Ақмоланың түпкі атасы деп санауға болады, ал оның соңғы мұрагері қазіргі Қазақстанның астанасы – Астана қаласы» деп жазған. Біз бүгін «Қасиетті Қазақстан» ғылыми-зерттеу орталығымен бірлескен жобамыз аясында «Көне дүние күмбірі» айдарында осы Бозоқ қалашығы жайлы деректерді  оқырман назарына ұсынамыз.  

Орталық Азияның антикалық дәуірдегі өркениетін қайта жаңғыртқан экпедиция нені зерттеді,ол қалашықтар қай ғасырға жатады және еліміздің қай бөлігінде орналасқан деген сауалдарға жауапты біздің әр дүйсенбі сайын оқырманға ұсынатын «Көне дүние күмбірі» айдарынан толық біле аласыздар.   

Бүгін «Көне дүние күмбірі» айдарында ортағасырлық қалалардың ішінде мәдени орталық саналған,бай кітапханасы арқылы танымал, ұлы ойшыл Әбу Насыр әл-Фараби туған Отырар қаласы жайлы тарихи деректерді оқырман назарына ұсынамыз. «Қасиетті Қазақстан» ғылыми-зерттеу орталығы шығарған қос кітаптағы жалпыұлттық қасиетті нысандар тізбесіне енген көне қалалар тарихын білу-өткенге құрметпен қарап,туған жеріңнің әр бөлшегін киелі деп санап бойыңа отаншылдық сезімді қалыптастырады.   

Тараз – ерте ортағасырда осы өңірде құрылған бірнеше қағанаттың: Батыс Түркі, Қарахан, т.б. империяларының саяси астанасы болып, Ұлы Жібек жолы бойындағы өркениеті мен мәдениеті дамыған, сауда мен қолөнер, ғылым мен білімнің орталығына айналған қала.  Ежелгі Тараз қаласы жайлы не білеміз? Өз атауын бірнеше рет өзгерткен  қала жайлы мәліметтермен «Көне дүние күмбірі» айдарынан таныса аласыздар.  

Әр дүйсенбі сайын берілетін «Көне дүние күмбірі» айдарында Ақмола облысы Ерейментау ауданында орналасқан Қосбатыр археологиялық кешені жайлы таныстырамыз.   

Қызылорда өңіріндегі ортағасырлық құнды ескерткіштің бірі, еліміздегі жалпыұлттық қасиетті нысандар қатарына енген Жент қалашығы жайлы бүгінгі «Көне дүние күмбірі» айдарында. 

«Көне дүние күмбірі» айдарында Жамбыл облысында орналасқан Ақыртас кешені жайлы мәліметтермен танысасыздар.   

Жамбыл облысының территориясында орналасқан ғұрыптық кешен немесе мемориалдық ескерткіштер туралы не білеміз? Мыңбұлақта болдыңыз ба, киелі жердің тарихы жайлы аңыздар не дейді? Әр аптаның дүйсенбісінде «Көне дүние күмбірі» айдары өткен тарихтан сыр шертеді.

Маңғыстау облысындағы еліміздің 100 киелі орындарының тізіміне енген Қызылқала қалашығы жайлы толығырақ «Көне дүние күмбірі» айдарында.

«Көне дүние күмбірі» айдарында жергілікті халық Әулиекөл деп атаған, хан сайлаулары өткен тарихи орын жайлы мәліметтермен танысасыздар.

Ұлы Жібек жолы бойындағы үлкен маңызға ие қалалардың қатарында болған, Батыс пен Шығыс елдерені байланыстырған Сарайшық жайлы мәліметтер «Көне дүние күмбірі» айдарында. 

«Көне дүние күмбірі» айдарынан Қожа Ахмет Ясауидің кіндік қаны тамған топырақ Сайрамның тарихы жайлы таныса аласыздар. 

Әйгілі ортағасырлық қалалардың бірі, Ақ орданың астанасы болған, « елім-айдай» зарлы әннің, халқымыздың басынан кешкен қилы тағдырының куәсіндей ежелгі Сауран қалашығы жайлы «Көне дүние» айдарынан таныс болыңыздар.

Екі мыңжылдық тарихы бар Созақ қаласы, қазақ хандығының алғашқы астанасы болуымен ерекшеленеді. Керей мен Жәнібек хандардың ордалары тігілген ежелгі қала жайлы құнды деректер «Көне дүние күмбірі» айдарында. 

Жайық қалашығы – бүгінгі Орал қаласының іргетасы қаланған жер. Батысқазақстандық және алматылық ғалымдардың бірлесіп жүргізген ізденісінің нәтижесінде табылған қалашық жайлы «Көне дүние күмбірі» айдарынан таныса аласыздар. 

Ұлт ұясы атанған, үш жүздің басын қосқан киелі мекендегі ғұрыптық кешендер қатарында еліміздің қасиетті нысандары тізіміне енген Домбауыл кесенесі жайлы «Көне дүние күмбірі» айдарында.

Діни ғұрыптық орындар қатарында еліміздің жалпыұлттық қасиетті нысандары тізіміне енген Екідің сәулет өнері ескерткіші жайлы «Көне дүние күмбірі» айдарында.

«Шапса қылыш өтпейтін, атса оқ өтпейтін,қасиет дарыған, алып денелі батыр болған» , деп аңызда айтылған Үкаш атаның кесенесіне бүкіл түркі жұрты келіп мінәжат етуінің сыры неде, жалпыұлттық қасиетті нысандар тізіміне енген Үкаш ата кесенесі қай облыста орналасқандығы жайлы толығырақ «Көне дүние күмбірі» айдарында.                             

Қазақта «Қайда барсаң Қорқыттың көрі» деген ескі сөз бар, бағзы бабаларымыз «Дүние жалған» деп таныған философиялық көзқарасты бейнелейді. «Қырық жыл қашқан ажалдан Қорқыт та өлген», – деп жырлағанда Шал ақын жұртты иманға шақырды. Бүгінгі «Көне дүние күмбірі» айдарында Сыр өңіріндегі Қорқыт ата мемориалды кешені жайлы толығырақ таныса аласыздар. 

«Көне дүние күмбірі» айдарынан оғыз-қыпшақ заманындағы әрі батыр,әрі діндар Қарабура әулиенің қызы , көптеген шығармалар мен дастандарға арқау болған Бегім ана жайлы аңыз бен ақиқатты біле аласыздар. 

«Көне дүние күмбірі» айдарынан Асан қайғының ізін жалғастырып, халқын бақытты ету үшін Жерұйықты іздеп жүріп қаза болған баласы Абат жайлы аңыздар және оған арналып салынған кесене жайлы таныса аласыздар.

Көне дүние күмбірі» айдарында қазақ жұрты киелі әулие санап табынатын Баба түкті Шашты Әзіз жайлы аңыздар , еліміздің қасиетті нысандары қатарына енген баба кесенесі жайлы біле аласыздар.

Әр дүйсенбі сайын тұрақты дайындалатын айдарымызда бұған дейін Айша бибі кесенесі жайлы материалды жариялаған болатынбыз.

Киелі Тараз жеріндегі Айша бибі кесенесінен 20 қадам жерде орналасқан Бабаджа Хатун туралы «Көне дүние күмбірі» айдарынан толығырақ таныса аласыздар. 

«Көне дүние күмбірі» айдарында Түркістан облысында орналасқан, халық арасында әулиелігі мен уағызшы қабілеті жайлы талай аңыздарға арқау болған Ибраһим ата кесенесі жайлы таныстырамыз.   

Түркі әлемі құрмет тұтқан Қарашаш ана жайлы аңыз бен ақиқат, оған арналып тұрғызылған кесене жайлы  «Көне дүние күмбірі» айдарында. 

Ақылына көркі сай деп аңыз әңгімелерге арқау болған, Қожа Ахмет Ясауидің қызы – Гауһар ана жайлы, оның Түркістан қаласындағы кесенесі туралы «Көне дүние күмбірі» айдарында. 

Х-ХІ ғасырларда өмір сүрген сопылық исламды насихаттаған әулие Ысмайыл ата жайлы және оған арналып салынған Түркістан облысында орналасқан сәулет кешені туралы «Көне дүние күмбірі» айдарында .   

Қазақстандағы сәулет-құрылыс өнерінің көрнекті үлгілерінің бірі болып табылатын, Ақмола облысы, Қорғалжын ауданында орналасқан Ботағай кесенесі жайлы «Көне дүние күмбірі» айдарында.

Түркі халықтарына ислам дінін таратуды парызы санаған, тарихта данышпандығымен аты қалған Қорасан ата жайлы «Көне дүние күмбірі» айдарында.